අයිතම (ප්‍රශ්න) විශ්ලේෂණය

මෙම වගුවේ දක්වෙන්නේ, සෑම ප්‍රශ්නයක ම කාර්යසාධන තක්සේරු දත්තයන් ය. ඒවා ප්‍රශ්නවල යෝග්‍යතාව මනින මිමි වේ. මෙම ගණනය සඳහා යොදා ගත හැකි සංඛ්‍යානික පාරමිතියන්, ප්‍රතිෂ්ඨිත පර්යේෂණ සිද්ධාන්ත (Classical Test Theory) මත පදනම් වේ. (ref.1)


(01) සුසාධ්‍ය දර්ශකය Facility Index (FI) -නිවැරදි %

මෙය යම් ප්‍රශ්නයක් සඳහා පිළිතුරු ලබා දෙන්නාට, පහසු හෝ අපහසු බව අඟවන මිනුම් දණ්ඩකි.
(FI) දර්ශක අගය ගණනය කිරීම

FI = (X මධ්‍යන්‍ය) / x උපරිමය)
X සාමාන්‍යය = යම් අයිතමකට, සියලුම ලකුණුවල මධ්‍යන්‍ය අගය
X උපරිමය = එම අයිතමට ලබා දෙන උපරිම ලකුණු සංඛ්‍යාව


මෙම දර්ශකයෙන් ප්‍රශ්න නිවැරදි හා වැරදි ලෙස කැටගරියක් බෙදා වෙන් කෙරේ. එවිට, මෙම දර්ශකය, ප්‍රශ්නයට නිවැරදි පිළිතුරු ලබා දුන් අයගේ ප්‍රතිශතය සමඟ අතිපිළිත වේ.

(02) සම්මත අපගමනය (Standard Daviation) (SD)


යම් ප්‍රශ්නයකට අදාල පිළිතුරු, ගහනයේ විසිරීම පිළිබඳ ඉඟියක් ලබා දේ. සියලුම පිළිතුරු එක සමාන වූ විට, SD අගය ශූන්‍ය වේ. එය ගණනය කරන්නේ සාමාන්‍යයෙන් සංඛ්‍යානයේ සම්මත අපගමනය ගණනය කරන අයුරින් ම ය. එනම්; ප්‍රශ්නයකට ලබා ගත් භාගික අගය (ලබාගත් ලකුණු/උපරිම ලකුණු) වේ.

(03) විචක්ෂණ දර්ශකය (Discrimation Index) (DI)


පිළිතුරු ලියූවන් අතරින් මනා ලෙස පිළිතුරු ලියූ අය සහ දුර්වල ලෙස පිළිතුරු ලියූ සියලු දෙනාම නියෝජනය කෙරේ. එහිදී සෑම අයිතමයක් සඳහා ම වූ කාර්ය සාධනය පිළිබඳ රළු දර්ශකයක් ‍ලෙස මෙය හැඳින් විය හැකි ය.

ගණනය කරන අයුරු:

(1). සියලු ම පිළිතුරු ලියූවන්, ලබා ගත් මුළු ලකුණු මත අනුපිළිවෙළට සකසා කොටස් තුනකට බෙදන්න.
(2). මුල් 1/3 කොටස සහ අග 1/3 කොටස යොදා ගනිමින් ගණනය කිරීම සිදු වේ. එහිදී, මුල් 1/3 කොටසේ මධ්‍යන්‍ය , (x උස) අග 1/3 කොටසේ මධ්‍යන්‍යයෙන් (x උස) අඩු කරනු ලැබේ. පසුව එම අගය මුළු ගහනයෙන් (N) බෙදයි. අදාල සමීකරණය පහත දක්වේ.

DI = (x උඩ කොටස - x යට කොටස)/N

මෙම පාරාමිතික අගය (DI) +1 හා -1 අතර අගයක් ගනී. අගය '0' ට අඩු වන විට, වඩාත් දුර්වල ලෙස පිළිතුරු සපයන්නන් අදාල අයිතමයට පිළිතුරු ලබා දෙන අතර, වඩා දක්ෂයින් එම ප්‍රශ්නය සඳහා පිළිතුරු සැපයීමට අපොහොසත් වේ. මෙවැනි ප්‍රශ්න, ප්‍රශ්නාවලියෙන් ඉවත් කිරීම යෝග්‍ය වේ. එසේ ඉවත්කිරීමෙන් ප්‍රශ්නාවලියේ විශ්ලේෂණ නිරවද්‍යතාව වැ‍ඩි වේ.

(04) විචක්ෂණ සංගුණකය (Discrimination Coefficient) (DC)


විචක්ෂණ සංගුණකතා අගය ප්‍රශ්න ගහනයක විසිර පැවතීමේ බලය පිළිබඳ අදහසක් ලබා දේ. එය දක්ෂ සිසුන් හා දුර්වල සිසුන් හඳුනා ගැනීම සඳහා භාවිත කරන දර්ශකයකි.
DC අගය වූකලී, අදාල අයිතමයේ ලකුණ සහ ප්‍රශ්නාවලියේ ම මුළු ලකුණ අතර සහ සම්බන්ධතා සංගුණකයකි.

ගණනය කිරීම:

DC = එකතුව(xy)/ (N * sx * sy)

එකතුව (xy) = අයිතමයේ ලකුණුවල අපගමනය, මුලු ප්‍රශ්නාවලියේ ලකුණු අතර සංගුණකය‍
N = ප්‍රශ්නය ලබාගත්සිසුන්ගේ සංඛ්‍යාව‍
sx = සලකන ලද ප්‍රශ්නය සඳහා භාගිත ලකුණුවල සම්මත අපගමනය
sy= මුළු ප්‍රශ්නාවලිය ම එකක් ලෙස ගත් වි‍‍ට එහි සම්මත අපගමනය
‍‍‍

මෙම පාරාමිතිකය ද +1 සහ -1 අතර පවතී. + අගයක් දක්ෂ සිසුන් වෙන් කර හඳුනා ගැනීමට ද, - අගයක් දුර්වල සිසුන් ලබාගත් අයිතමයන් හඳුනා ගැනීමට ද යොදා ගනී.
ඍණ අගයන් ලබාගත් අයිතම, සත්‍ය වශයෙන් ම දක්ෂ සිසුන්ට දඩුවම් ලෙස සකස් වී ඇත. මේ නිසා මෙබඳු ඍණ අගයන් ලැබූ ප්‍රශ්න ඉවත් කළ යුතුයි. සිසුන් සියලු දෙනා ම නිවැරදි ව පිළිතුරු ලබා දුන් අවස්ථාවේ දී sx අගය '0' වේ. එවිට DC අගය තීරණය කළ නොහැක. මේ නිසා එම අගය දක්වන්නේ, DC = -999.0 ලෙසිනි.

විචක්ෂණ සංගුණකය මුළු ගහනයේ ම තොරතුරු මෙන් ම අයිතමවල කාර්ය සාධනය පිළිබඳ ව ද තොරතුරු සපයයි. (අති උපරිමය සහ අති පහළ අගයන් ඉවත් කර ඇත)